Het Napels van Giorgio Sommer

Twee vroege triggers die me in de ban van vintage fotografie brachten, waren de zwartwit blow-ups die in Rotterdam respectievelijk het interieur van een designwinkel en een Italiaans restaurant sierden.

In de betreffende meubelzaak was, over de hele breedte van een wand, een dubbelportret aangebracht van twee jongetjes uit de jaren vijftig of zestig. In de inmiddels verdwenen trattoria Spaghettata op de Nieuwe Binnenweg werd een hele muur in beslag genomen door een nog iets ouder, korrelig straatbeeld van een onbekende stad of dorp in Italië. Toen ik ze een jaar of twintig geleden voor het eerst zag, wist ik dat ik zelf ook op zoek wilde naar historische foto’s met zo veel zeggingskracht.

Mogelijk dat ik tegelijkertijd ook al meteen met het idee speelde om me te specialiseren in de verkoop van prints van bijzondere fotografische vondsten. Afgezien van een handjevol grote afdrukken die ik voor particulieren liet maken, is van dat voornemen eerlijk gezegd tot dusver niet veel terechtgekomen. Hoewel me op onder andere eBay en het Oostenrijkse Meisterdrücke.com wel duidelijk wordt dat er best wat aan zo’n handeltje te verdienen valt, ben ik er kennelijk zelf niet voor uit het goede commerciële hout gesneden.

Maar wie weet komt het ooit alsnog van een bescheiden foto-antiquariaat, of van een on demand-shop voor kwalititeitsprints in heel beperkte oplages. En wie weet ook kan ik een restauranthouder (of welke liefhebber van antieke fotografie of van Italië dan ook) dan blij maken met deze albumine print van het dagelijks leven in een straat in Napels.

De foto werd tussen 1857 en 1888 gemaakt door Giorgio Sommer (1834-1914), een van oorsprong Duitse fotograaf die zich halverwege de negentiende eeuw in Napels vestigde. Hier runde hij, eerst alleen en later met zijn Duitse collega Edmund Behles, meerdere bloeiende fotostudio’s. Al bij leven bouwde hij een grote naam op met (carte de visite-)portretten en zijn fotografie van landschappen, Romeinse oudheden en steden. Sommers fotografie was ook aan Italiaanse hof geliefd: een tijdlang diende hij er als officieel fotograaf van koning Vittorio Emmanuel II.

De foto hierboven is opgenomen in zijn beroemde album Dintorni di Napoli, met meer dan honderd albuminedrukken van de alledaagse taferelen die hij in zijn woonplaats met zijn platencamera vastlegde. Ze werden daarnaast los, en in toentertijd grote oplages, als aandenken aan bezoekers van de stad verkocht. Op (online) veilingen wordt af en toe nog wel eens een foto uit zijn oeuvre aangeboden, maar dit vroege staaltje van street photography kwam ik nooit eerder tegen.