Haar blootportret: nog zoiets wat je niet aan mannen kunt overlaten

Het opleuken van een blootfoto kan een vrouw nooit helemaal aan haar man overlaten. De geschiedenis van de blootfotografie in huis, tuin, bed, bad, strand & keuken levert er volop bewijs voor.

Ik weet niet beter of het is vanzelfsprekend dat vrouwen over de inrichting van een huis gaan. Iets of iemand fluistert ze al op jonge leeftijd in dat dat is omdat zij daar nou eenmaal het meeste verstand van hebben, en vanaf dat moment komt een man er op dit punt niet meer aan te pas.

Ik heb voor de Volkskrant wel eens een column geschreven over alle Mamaloe-interieurs die ik door de jaren heen ook een beetje mijn thuis mocht noemen: woon- en slaapkamers met meer dingen-met-roodwitte-stipjes dan er sterren aan de hemel staan. Vertrekken met meer Mariabeelden dan in een gemiddelde basiliek, en met een grotere verscheidenheid aan uitgestalde zigeunerinnetjes, herderinnetjes, opgezette dieren en hertenkopjes dan in een pipowagen. Vitrinekasten met dusdanig veel schalen, borden en kommen met afbeeldingen van vissen, hazen, vogels en andere beestjes erop dat zelfs de Heilige Franciscus het niet zou hebben getrokken.

En dit alles uiteraard dan ook steevast gepresenteerd in een decor van bijpassende zeepkleurtjes: tegen muren in roze, geel, hemelsblauw en kroosgroen. Dat wil zeggen: als tussentijdse trends voor ‘oudere meisjes’ ineens geen bloemetjesbehang of diepdonkerrood-Chinees gelakte wanden voorschreven. Achteraf gezien nog een geluk dat meubels van met dunne verf aangesmeerd steigerhout direct al zó mainstream werden bevonden dat ze onmogelijk konden passen in ‘onze’ levensstijl.

Met Instagram en Pinterest hebben vrouwen hun voorsprong op het gebied van styling nog eens flink vergroot. Gingen ze er in het analoge tijdperk gemakshalve altijd vanuit dat, bij elkaar opgeteld, vijf vriendinnen, drie buurt-Mamaloes en zijzelf er onmogelijk naast konden zitten als de goede smaak bijvoorbeeld het bezit van een overvolle vitrinekast met grootmoeders aardewerk of stoelen van de kringloop vereiste, nu hadden ze daarvan ineens 280 miljoen foto’s tot hun beschikking om hun gelijk te halen.

Het is mede dankzij Instagram dat die soevereiniteit van vrouwen zich ook in het domein van de fotografie laat gelden. Met selfies houden ze meer dan ooit in de geschiedenis het geval was de controle over hoe ze zich, al dan niet geïdealiseerd, aan de wereld willen vertonen.  Gelet op het taboe op bloot op Instagram (en Facebook) zijn ze hierin nog niet volledig autonoom, maar je kunt je ook zonder die restrictie voorstellen dat er aanzienlijk minder blote zelfportretjes van vrouwen op sociale media zouden worden gepubliceerd dan mannen wenselijk achten.

Nou is het natuurlijk ook weer niet zo dat vrouwen buiten die selfies om geen stem hebben in de wijze waarop ze door mannen worden afgebeeld. Als ze al akkoord gaan met het poseren voor een portret dan willen alle vrouwen die ikzelf ken daar net zo nadrukkelijk de eindregie in hebben als dat ze op andere terreinen over smaak, presentatie en styling gaan.

Geen foto die langer dan tien seconden bestaat als ze er niet met hun ‘goede kant’ op staan, als de duckface niet optimaal is, als ze toch te veel plooitjes, putjes en rimpels zien, als het kapsel verkeerd valt, als een décolleté te prominent is of juist niet, enfin enz. enz.  Ik schreef het al eens op deze site: ik heb om die reden meer foto’s níet dan wel van mijn eigen echtgenote, en dat zullen onnoemelijk veel mannen me kunnen nazeggen. Op grond van alles wat ik tot dusver heb gelezen over fotografie en er vooral van heb gezien, is dat vrouwelijke beschikkingsrecht daarbij volgens mij ook iets van alle tijden.

Zo beschouwd is het daarom wel heel raar om te constateren dat uitgerekend in de blootfotografie veel door vrouwen op zijn beloop is gelaten. Stemden ze toe om op hun allerkwetsbaarst voor de camera van hun man te gaan staan of liggen, gaven ze in één moeite door ook maar meteen hun zeggenschap over de entourage en stilering, en daarmee over het eindresultaat van die foto op.

Blootportretten die deze intrinsiek vrouwelijke kwaliteiten ontberen, zijn de lulligste die je op veilingen kunt tegenkomen. Dat schrijf ik niet om roomser dan de paus te zijn, het is gewoon een feit dat je de aankleding van bloot, om het zo maar eens te formuleren, absoluut niet aan een man alleen kunt overlaten. Blootfoto’s waarvoor híj als amateur-setdresser geheel naar eigen inzicht zijn  gang mocht gaan, zijn de plastic Hartman-stoelen van het genre: