
Ik ben maar even in mijn collectie ‘Kleine geschiedenis van de blootfotografie in huis, tuin, bed, bad, strand & keuken’ gedoken om te zien of er niet een portret van ‘de moeder de vrouw’ tussenzit. Ik meen het ideale omslag voor het Boekenweekgeschenk dan wel het Boekenweekessay met deze foto wel te hebben gevonden.
De vrouw in kwestie staat, net als in het gedicht van Martinus Nijhoff, op een boot, ze is daarop ook duidelijk in charge, en zeker naar eigentijdse maatstaven is ze tamelijk gender-neutraal afgebeeld. Niet te sexy, niet te behaagziek, rondborstig en heel huiselijk in haar pyjama, maar zeker niet te moederlijk. Uit haar hele houding spreekt dat al die stereotypen eenvoudigweg op haar niet van toepassing zijn. Menig man of jengelkind zou zich wel twee keer bedenken om zich zo maar tussen haar en die roeispaan in te wurmen.
Veel oude foto’s van vrouwen die zo veel empowerment uitstralen, ben ik op veilingen niet tegengekomen. Het zou me daarom niet verbazen als, behalve zijzelf, ook de maker van de opname (uit de jaren tien, twintig, dertig?) feminist is geweest of, met roeispaan en al, ter plekke tot de vrouwenzaak is bekeerd.
De kans is minimaal dat het CPNB bezwijkt onder de druk van Nederlandse schrijfsters om Jan Siebelink of Murat Isik, of beiden, van hun taak te ontheffen en alsnog een vrouw op het pennen van het Boekenweekgeschenk en het bijbehorende essay te zetten. Maar met deze foto op het omslag zou zelfs het droogkloterigste verhaal over reeds lang geleden gestorven, gereformeerde moeders-de-vrouw misschien toch wel gaan lezen.